ตำนานภูเขานางนอน บทโศกแห่งความรักที่กลายเป็นภูผา

นานแสนนานมาแล้ว ก่อนที่เมืองแม่สายจะมีบ้านเรือนเรียงราย ก่อนที่ด่านพรมแดนจะถูกสร้างขึ้น
บนแผ่นดินเหนือสุดนั้นมีเรื่องเล่าขานสืบต่อกันมาเกี่ยวกับภูเขาที่ทอดตัวยาวดุจหญิงสาวนอนหลับ
ภูเขานั้นคือ ดอยนางนอน ภูเขาแห่งตำนานรักที่ฝังอยู่ในหัวใจของผู้คนแถบนี้มานานกว่าร้อยปี

กุมารีแห่งเมืองพง กับชายผู้กล้ามาจากแดนไกล

ตำนานเล่าว่า ในอดีตมีเมืองหนึ่งชื่อ เมืองพง ตั้งอยู่ใกล้ลำน้ำแม่สาย
ในเมืองนั้นมีเจ้าหญิงผู้เลอโฉม นามว่า นางอั้วคำ
งามนักจนลมเหนือยังต้องพัดเบากลัวทำร้ายความงามของนาง
ผู้คนรักใคร่นาง เพราะนางใจดี อ่อนโยน และมีเมตตาแก่ราษฎร

วันหนึ่ง มีชายหนุ่มนักรบจากดินแดนไกลชื่อ ขุนศึกสายฟ้า
เดินทางผ่านเมืองพงเพื่อไปน้อมบังคมกษัตริย์เชียงแสน
เมื่อได้พบกันครั้งแรก เจ้าหญิงอั้วคำและขุนศึกสายฟ้าก็เกิดรักต่อกันโดยไม่ต้องเอื้อนเอ่ยคำใด
ความรักของทั้งสองบริสุทธิ์ดุจน้ำแม่สายที่ไหลผ่านเมือง

แต่โชคชะตามักเล่นตลกกับผู้ที่รักอย่างสุดใจ
เพราะในเวลานั้น เมืองพงถูกหมายตาจากกษัตริย์อีกเมืองหนึ่ง
ซึ่งต้องการอภิเษกเจ้าหญิงอั้วคำเพื่อผูกไมตรี
เมื่อรู้ว่าใจเจ้าหญิงเป็นของนักรบชายแดน ผู้ปกครองเมืองพงจึงโกรธเกรี้ยว
และเกิดความขัดแย้งขึ้นทันที

คำอธิษฐานสุดท้าย — และคำมั่นที่ไม่เคยเกิดขึ้นอีก

คืนก่อนที่นักรบสายฟ้าจะต้องเดินทางไปทำศึก เขาได้สัญญากับเจ้าหญิงว่า
“เมื่อฟ้าผ่าแรกของฤดูหน้าตกลงบนดอยสูง ข้าจะกลับมารับเจ้า”

นางอั้วคำเชื่อในคำมั่นสัญญานั้น แม้ต้องรออีกกี่เดือนก็ตาม
แต่สงครามโหดร้ายกว่าที่คาด นักรบสายฟ้าไม่เคยได้กลับบ้าน
มีเพียงข่าวลือว่าเขาล้มลงในสมรภูมิ แต่ไม่มีผู้ใดยืนยันได้

เจ้าหญิงอั้วคำเฝ้ารอวันแล้ววันเล่า
นางขึ้นไปยังเนินเขาทุกรุ่งสาง เฝ้ามองทางไกลรอคนรัก
บางวันหมอกปกคลุม บางวันฟ้าผ่า แต่นางก็ไม่เห็นเงาของชายที่สัญญาไว้

หัวใจของนางอ่อนไหวและเจ็บปวดจนไม่อาจรับความจริงได้อีก
ในคืนฝนกระหน่ำ นางเดินขึ้นเขาไปยังจุดที่เคยรอเขาเป็นครั้งสุดท้าย
และอธิษฐานว่า…

“หากข้ายังมิอาจพบเขาในชาตินี้ ยามใดที่เขากลับมา ขอให้เขาพบข้าอยู่ ณ ที่เดิม ไม่จากไปไหน”

เมื่อสิ้นคำอธิษฐาน สายฟ้าฟาดลงพื้นดิน
เสียงก้องสะท้านไปทั้งลุ่มน้ำสาย
รุ่งเช้า ร่างของเจ้าหญิงก็หายไป
เหลือเพียงภูเขาทอดยาวเหมือนหญิงสาวนอนหลับ
และผู้คนเรียกมันว่า ดอยนางนอน

น้ำตาที่กลายเป็นลำน้ำสาย

มีคำกล่าวอีกว่า
ลำน้ำแม่สาย ที่ไหลผ่านเมืองนั้นคือ น้ำตาของเจ้าหญิงอั้วคำ
ที่รินหลั่งในคืนสุดท้ายก่อนกลายเป็นภูผา
เพราะฉะนั้น น้ำแม่สายจึงใสเย็นและอ่อนโยน
เหมือนวิญญาณของหญิงสาวผู้ยังเฝ้ารอความรักไม่เสื่อมคลาย

เงาของนางที่ยังทอดอยู่บนฟ้า

ทุกวันนี้ เมื่อมองภูเขานางนอนจากแม่สาย
จะเห็นรูปร่างของหญิงสาวที่นอนราบชัดเจน ทั้งหน้าผาก จมูก ริมฝีปาก และลำตัว
ผู้คนเชื่อว่าดวงวิญญาณของเจ้าหญิงยังคงอยู่
คอยมองผู้คนที่เดินทางผ่านเมือง
และคอยประกาศว่า คำมั่นของความรักนั้นยิ่งใหญ่กว่าเวลาใด ๆ

บางคืนผู้เดินทางล่วงดึกเล่าว่า
เมื่อหมอกลงจัด อาจเห็นเงาหญิงสาวในชุดล้านนาขาวนวลยืนอยู่บนไหล่เขา
มองไปยังทางเก่า—เส้นทางที่คนรักของนางจากไปแล้วไม่เคยกลับ

บทสรุปของตำนาน

ดอยนางนอนจึงไม่ใช่แค่ภูเขา
แต่เป็น เรื่องราวความรัก ความศรัทธา และความเจ็บปวดของหญิงผู้กลายเป็นอมตะ
ตำนานนี้สืบทอดมาจนทุกวันนี้ เพราะผู้คนแม่สายเชื่อว่า
ภูเขาลูกนี้คอยปกป้องเมืองอย่างเงียบงัน
ดังที่เจ้าหญิงอั้วคำเคยปกป้องหัวใจของตนเอง